Khi tôi đi du lịch ở cổ trấn, trên một tấm bưu thiếp, tôi phát hiện ra hình ảnh của chồng tôi.

Dòng chữ trên tấm bưu thiếp viết rằng: “Nguyện có năm tháng để quay đầu, viết bằng thâm đến khi đầu bạc. Triệu Tòng Nhãn.”

Bên dưới có chữ của Lâm với dòng chữ: “Lưu giữ ở Ô Trấn.” Ngày ghi trên bưu thiếp là 11 tháng 9 năm 2008.

Vào thời điểm đó, tôi vừa sinh đứa con thứ hai của tôi và Triệu Tòng Nhãn. Đứa bé bị sốt cao và hôn mê.

Tôi chưa hết tháng ở cữ đã phải ôm nó chạy vào bệnh viện, vẫn chậm một bước. Đứa bé không bao giờ tỉnh lại nữa.

Tôi ôm thân hình bé nhỏ của con, khóc nức nở trong hành lang nồng nặc mùi thuốc khử trùng. Vừa khóc, tôi vừa gọi điện cho Triệu Tòng Nhãn, ta vội vã cúp máy, chỉ gửi lại một tin nhắn rằng đang đi công tác.

Hóa ra lúc đó, ta đang thề non hẹn biển với mối đầu của mình.

1

Đây là lần đầu tiên tôi tham gia một chuyến du lịch theo đoàn, chọn tuyến các cổ trấn ở Giang Tô và Chiết Giang.

Khi Triệu Tòng Nhãn nghe tin tôi định đi chơi ở cổ trấn, ta ngẩng đầu lên từ cuốn sách và : “Lâm à, em đâu có hiểu lịch sử, đến mấy chỗ này gì? Thà bay lên Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu tham quan thành phố lớn còn hơn.”

Tôi vừa là ủi áo sơ mi cho ta, vừa : “Chính vì không hiểu nên mới muốn đi tìm hiểu chứ.”

Triệu Tòng Nhãn là giáo sư lịch sử tại một trường đại học danh tiếng. Anh ta đã đi khắp các cổ trấn lớn nhỏ trong nước. Tôi nghe ta kể nhiều về Tây Đường mưa mờ ảo, Chu Trang với những con kênh nhỏ uốn lượn, và Hồng Thôn với những bức tường trắng ngói đen.

Rồi từ đó tôi nảy sinh ý định ra đi.

Khó khăn lắm các con mới ổn định cuộc sống, tôi cũng có chút thời gian rảnh rỗi, cuối cùng cũng có thể đi đây đó.

Tôi hỏi Triệu Tòng Nhãn: “Anh có muốn đi cùng em không? Có chỗ nào em không hiểu, còn có thể giảng giải cho em.”

“Không có thời gian.” Triệu Tòng Nhãn lại cúi đầu vào cuốn sách.

“Tháng sau còn một buổi hội thảo học thuật, phải ở nhà chuẩn bị.”

Anh ta luôn bận rộn, tôi cũng không cố gắng thuyết phục thêm. Quay người về phòng, tôi bắt đầu sắp xếp hành lý.

Tôi đã phát hiện ra tấm bưu thiếp cũ kỹ ấy ở Ô Trấn. Không trách tôi để ý đến nó, vì nó bày ngay giữa tiệm.

Trên đó ghi ngày 11 tháng 9 năm 2008: “Nguyện có năm tháng để quay đầu, và viết bằng thâm đến khi đầu bạc. Triệu Tòng Nhãn lưu giữ tại Ô Trấn.”

Dòng chữ này quá quen thuộc, chỉ qua tôi đã biết đó là do Triệu Tòng Nhãn viết.

Ngay khoảnh khắc thấy, tôi cảm giác lạnh buốt từ đầu đến chân. Tôi lại nhớ về đêm mưa tầm tã ấy, về bệnh viện ngập tràn mùi thuốc khử trùng, và đứa bé đã rời xa tôi khi chưa tròn một tháng trong vòng tay tôi.

Trong tuyệt vọng, tôi gọi cho Triệu Tòng Nhãn, ta vội vã cúp máy, chỉ rằng ta đang đi công tác. Đến hôm nay tôi mới biết, lúc đó ta bận rộn thề non hẹn biển với mối đầu của mình.

Hạ tầm mắt xuống, tôi lại thấy tên Triệu Tòng Nhãn.

Ngày 1 tháng 9 năm 2014, tôi trở về chốn cũ. Tình cảm vẫn như thuở ban đầu. Dòng chữ trên tấm bưu thiếp ghi: “Triệu Tòng Nhãn, Lâm Vãn Lưu.”

Tôi nhớ năm đó, con trai tôi thi đại học. Tháng 9, tôi đưa con lên nhập học. Tôi đã đề nghị Triệu Tòng Nhãn đi cùng, ta lắc đầu, rằng ta phải viết báo cáo dự án, không có thời gian.

Ngày 3 tháng 8 năm 2022, trên tấm bưu thiếp viết: “Tình sao có thể phai nhạt , lúc này chỉ càng trở nên đậm sâu. Triệu Tòng Nhãn tặng cho Lâm Vãn.”

Tôi đờ đẫn dòng chữ đó, rồi nghe chủ tiệm giới thiệu: “Ba tấm bưu thiếp này là do một giáo sư lịch sử viết. Ông ấy và vợ có cảm rất tốt. Họ đã đến Ô Trấn ba lần, mỗi lần đều ghé qua tiệm của tôi. Thầy Triệu luôn nắm tay Lâm, sáng sớm cùng nhau dạo bước trên con đường lát đá xanh, trưa thì lên thuyền ô, và đêm về họ tay trong tay dưới mưa phùn trở về nhà nghỉ. Hơn nữa, họ còn là mối đầu của nhau.”

Chủ tiệm với vẻ mặt đầy ngưỡng mộ : “Đây chắc hẳn là dáng hình của .”

Tôi ba tấm bưu thiếp, cảm thấy cả người như muốn gục ngã, như thể bị rút cạn hết sức lực. Tôi loạng choạng đẩy cửa bước ra ngoài, ngồi bần thần bên bờ sông rất lâu.

Năm nay là năm thứ 30 tôi và Triệu Tòng Nhãn kết hôn, suốt hơn 10 năm qua…

Anh ta đã phản bội lại cảm này.

Sau khi lấy Triệu Tòng Nhãn, tôi mới biết ta có một mối đầu tên là Lâm Uyển.

Lâm Uyển là giáo viên dạy lịch sử của ta thời đại học, lớn hơn ta 5 tuổi.

Hai người nhau trong khuôn viên trường, khi Triệu Tòng Nhãn ấy say đắm nhất, Lâm Uyển lại chọn kết hôn với người khác vì gia cảnh của Triệu Tòng Nhãn không tốt.

Trong khi đó, Lâm Uyển lại là con nuôi dưỡng trong một gia đình giàu có ở thành phố.

Sau khi Lâm Uyển rời đi, Triệu Tòng Nhãn không ai nữa. Thời gian trôi qua, đến khi ta đến tuổi lập gia đình, gia đình bắt đầu thúc giục, liên tục sắp xếp các buổi xem mắt. Tôi chính là đối tượng trong một lần xem mắt như của ta.

Hôm đó, ta có vẻ rất mệt mỏi.

Khi gặp tôi, ta dập tắt điếu thuốc và chủ đề nghị hẹn hò.

Sau vài lần gặp gỡ, ta hỏi tôi có muốn kết hôn với không. Tôi thấy ta đẹp trai, có học thức, nên đã đồng ý.

Thời đó, kết hôn là chuyện rất đơn giản. Bố mẹ tôi cũng gặp nhau qua mai mối, sống với nhau trọn đời trong sự thương và tôn trọng lẫn nhau. Tôi nghĩ rằng tôi và Triệu Tòng Nhãn cũng sẽ như .

Dù ta thường xuyên giữ khoảng cách và có vẻ lạnh lùng, tôi nghĩ đó là sự điềm tĩnh, nghiêm túc đặc trưng của những người học rộng.

Mãi đến bây giờ, tôi mới hiểu, đó không phải là sự kiềm chế, mà là sự khinh thường. Trong mắt ta…

Tôi, một người phụ nữ xuất thân từ nông thôn, thực ra không xứng với ta. Dù tôi đã ở bên cạnh ta từ lúc còn vô danh đến khi trở thành học giả nổi tiếng, sinh cho ta con cái, chăm sóc bố mẹ ta đến khi họ qua đời, ta vẫn từ sâu thẳm trong lòng khinh thường tôi. Thậm chí với một cổ trấn thương mại hóa, ta cũng nghĩ rằng một người không có văn hóa như tôi không xứng đáng đi thăm.

Tôi đã không tiếp tục chuyến du lịch. Triệu Tòng Nhãn gọi điện, con trai bị viêm dạ dày phải nhập viện.

Khi tôi về đến nhà, con trai đã phẫu thuật xong, nằm trên giường. Vừa thấy tôi, con trai liền than vãn: “Mẹ, sao mẹ lại đi du lịch lúc này? Làm con phải ăn đồ ăn ngoài suốt mấy ngày.”

Triệu Tòng Nhãn cũng tỏ vẻ không hài lòng, ta không gì thêm, chỉ đẩy kính lên và căn dặn: “Em cuối cùng cũng về rồi. Bác sĩ dạo này nó phải ăn uống thanh đạm, ăn ít nhiều bữa. Bây giờ em nấu chút mì đi.”

Tôi vừa mới đặt hành lý xuống, chưa kịp uống một ngụm nước. Nén lại cảm dâng trào trong lòng, tôi cố gắng giữ bình tĩnh và với Triệu Tòng Nhãn: “Em đã đến Ô Trấn.”

Anh ta tôi một cách khó hiểu: “Thế thì sao? Em điên rồi à? Không muốn về nhà nữa à? Em có hiểu văn hóa kịch không? Em đã đọc sách của Mao Thuẫn chưa?” Anh ta nhướng mày đầy ngạo mạn.

Anh ta như đang chế giễu sự ngu dốt của tôi: “Em chẳng hiểu gì cả, chẳng khác gì những du khách bình thường chỉ lướt qua cho có. Anh đã rồi, em đừng đi cổ trấn. Người như em đi mấy nơi đó chẳng có ý nghĩa gì.”

Tôi nhẹ nhàng cắt ngang lời ta: “Em đã đến bưu điện ở cổ trấn và thấy những tấm bưu thiếp viết rồi.”

Triệu Tòng Nhãn thoáng bối rối, chỉ trong chốc lát ta đã quay đầu lại, giọng đầy phẫn nộ: “Chỉ vì một tấm bưu thiếp mà em suy nghĩ lung tung? Chuyện của và Lâm đã là quá khứ, bây giờ mỗi người đã có gia đình, chúng tôi chỉ là thầy trò, bè. Không phải như em nghĩ.”

“Thật sao? Nhưng trên bưu thiếp viết rằng ‘Tình nghĩa như thuở ban đầu’, ‘Tình không bao giờ tan biến’, và ‘Cả đời cùng nhau đến bạc đầu’ mà.”

Đứa con trai vốn im lặng bấy lâu đột ngột lên tiếng: “Mẹ, chuyện này mà cũng đáng để mẹ nổi giận sao? Cô Lâm Uyển là người rất tốt, đã giúp con rất nhiều trong công việc. Cô ấy và ba gặp nhau ở Ô Trấn chỉ vì một lời hẹn từ thuở trẻ thôi. Cô ấy cũng có gia đình, có con cái, không xen vào hôn nhân của ba mẹ đâu. Mẹ cứ yên tâm đi.”

Tôi từ từ quay sang con trai. Hóa ra, nó luôn biết về sự tồn tại của Lâm Uyển. Nhưng tại sao cả hai người, một người rồi lại một người, đều giấu tôi?

Từ năm 2008 đến năm 2024, suốt 16 năm trôi qua, ta vẫn mãi hoài niệm về mối đầu ấy.

Tôi ở nhà lo lắng từng chút chuyện cơm áo gạo tiền, dần dần già đi từng ngày.

Đột nhiên, tôi cảm thấy mọi thứ thật buồn . Cười đến khi nước mắt chảy dài.

Triệu Tòng Nhãn rất ít khi thấy tôi khóc, nên thoáng chút hoảng loạn. Anh ta thu lại vẻ cao ngạo thường ngày, kiên nhẫn giải thích với tôi: “Ngày 11 tháng 9 năm 2008, đi Ô Trấn khảo sát, cờ gặp lại ấy. Chúng tôi không hề hẹn trước, cũng chưa từng liên lạc. Đó chỉ là một sự trùng hợp thôi mà.”