14.

Năm tôi lên thành phố học cấp ba, dì tôi chính thức đăng ký thương hiệu cho xưởng hạt dưa.

Dì đi các thành phố lớn để tìm kiếm cơ hội, mang về nhiều đơn đặt hàng lớn.

Xưởng chuyển ra mảnh đất trống phía sau làng, xây dựng một khu vực lớn hơn, công nhân đến từ cả các làng lân cận. 

Không chỉ , dì còn mua một ngôi nhà mặt phố ba tầng ở thành phố cửa hàng.

Nhưng rồi, dì lại đối mặt với một vấn đề khác.

Cô đã 30 tuổi mà chưa lập gia đình.

Bác tôi xúi bà nội đề nghị để họ tôi "quá kế" sang dì, rùm beng không chỉ một lần. 

Ngay cả mẹ tôi cũng không khỏi dao , với tôi:

"Dì con tuổi này mà muốn tìm người tử tế để kết hôn thì khó lắm. Sau này con với em trai phải lo liệu, đối xử tốt với dì, coi như báo hiếu."

Tôi hiểu ý mẹ muốn , rằng tôi và em trai nên tiếp quản công việc.

Nhưng tôi tự tin đáp lại:

"Mẹ, mẹ cứ đợi xem. Sau này con nhất định tự mình kiếm nhiều tiền, không cần dựa vào ai cả."

Tôi luôn ghi nhớ lời Marx: "Cơ sở kinh tế quyết định kiến trúc thượng tầng." 

Nếu không có khoản tiền ban đầu dì bỏ ra lực, dân làng sẽ chẳng bao giờ nghe lời dì.

Hiểu điều này, tôi đặt mục tiêu rõ ràng: học đại học, nắm vững tri thức và chính sách, để tương lai của tôi có vô hạn cơ hội.

May mắn thay, dì tôi đã nhanh chóng tự giải quyết vấn đề của mình.

Dì nhờ một nữ doanh nhân giới thiệu, và tìm một người chồng rất hiểu chuyện.

Chú là giảng viên đại học. Tôi đoán dì cũng có cảm đặc biệt với nghề giáo. 

Thêm vào đó, rất nhẹ nhàng và biết lý lẽ.

Lần đầu tiên đến nhà, lễ phép :

"Thực ra việc chăm sóc gia đình không nhất thiết phải do phụ nữ đảm nhiệm. Thời gian của em linh hoạt hơn, phù hợp để việc này. Hơn nữa, em nấu ăn rất ngon. Hay là hôm nay để em nấu bữa cơm này nhé, chị?"

Món sườn xào chua ngọt hôm đó thực sự là tuyệt tác.

À, nhắc mới nhớ, năm xưa dì tôi cũng từng cảm bởi một miếng sườn của chủ nhà trọ.

Hai người hợp nhau như , tất nhiên chẳng mấy chốc đã kết hôn và sinh con. Dì tôi cuối cùng cũng có một con của riêng mình.

Kể từ đó, mẹ tôi mới từ bỏ ý định trước đây, tập trung sống cuộc đời của chính gia đình mình.

15.

Năm tôi thi đỗ Đại học Chiết Giang, với tư cách đại diện cho quê hương, tôi thành phố cử người về phỏng vấn.

Vì làng tôi cùng các làng lân cận có tỷ lệ đi học cao nhất thành phố, không phân biệt nam nữ, tất cả học sinh đều tốt nghiệp cấp hai, hơn một nửa lên cấp ba.

Điều này ở một nơi mà nhiều người còn mù chữ như quê tôi, thực sự là một kỳ tích.

Bố mẹ tôi tuyên dương hết lời vì không trọng nam khinh nữ, nhờ đó mới nuôi dưỡng người đầu tiên trong làng thi đỗ đại học.

Mẹ tôi ngượng ngùng đẩy hết công lao cho dì tôi. Dì nhân dịp này quảng bá mạnh mẽ thương hiệu hạt dưa của mình, nghe sau đó nhiều doanh nghiệp học theo, lập quỹ học bổng cho trẻ em nông thôn.

Không lâu sau buổi phỏng vấn, mẹ tôi mua hai căn nhà, một căn cho em trai, một căn cho tôi.

"Tiểu Tuyết, sổ đỏ căn này con cầm lấy. Bây giờ là thời điểm tốt để mua nhà, mẹ với bố đã mua luôn cho cả hai đứa. Mua rồi thì mẹ cũng tiện luôn, sau này tiền bạc trong nhà, con với em trai mỗi đứa một nửa."

Mẹ ngồi đối diện tôi, vẻ bối rối, lấy tay vén lọn tóc mai, tiếp tục :

"Mẹ không phải muốn giải thích gì đâu. Những năm đó đối xử với con không tốt, mẹ thừa nhận. Nhưng không phải từ đầu mẹ đã như ."

Giọng mẹ nghẹn ngào khi kể rằng hai năm đầu sau khi sinh tôi, bà nội ép uổng mẹ đủ điều.

Bố tôi lại quá ít , chẳng giúp gì. Là bác tôi dẫn người đến tận nhà, khiến bà nội mới chịu bớt hà khắc.

"Mẹ đã định không qua lại với nhà ngoại nữa. Mẹ biết bác cả giúp cũng chỉ để đòi tiền. Nhưng khi không có em nhà mẹ bên cạnh, phụ nữ sẽ bị ức hiếp đến thế nào, con biết không?"

Thế rồi mẹ dần thay đổi, cảm thấy nhất định phải có con trai chỗ dựa. 

Đặc biệt là sau khi phân chia tài sản gia đình, kinh tế càng eo hẹp, mẹ càng không kiểm soát sự thiên vị dành cho em trai.

"Ngay cả năm đó dì con về, mẹ với bố con cãi nhau cũng vì lý do ấy. 

Mẹ sợ nhà mình lại thêm một người ăn không ngồi rồi"

Mẹ thở dài một hơi:"Nhưng dì của con, mẹ biết bây giờ khác rồi. Có hay không có con trai, phụ nữ đều có thể tự mình đứng lên."

Nói xong, mẹ tôi đầy hy vọng, chờ đợi phản ứng từ tôi.

Tôi chỉ cúi đầu cuốn sổ đỏ trong tay, đôi mắt đỏ hoe.

Tôi luôn biết mình không giống chị họ. 

Chị ấy có thể không chút vướng bận mà từ bỏ bố mẹ, tôi thì không. 

Nếu có thể cân đo, bố mẹ dành tám phần cho em trai, cũng dành hai phần cho tôi.

Chính hai phần thương ấy khiến không ít cứ mãi tự thôi miên bản thân, dùng tiền bạc, thậm chí tất cả những gì mình có, để níu kéo con đường trở về nhà.

Nhưng thiên vị vẫn là thiên vị. 

Nếu không dừng lại kịp thời, những đó sẽ chẳng bao giờ học cách chính mình và mãi không thoát khỏi vòng xoáy bi kịch.

Những năm gần đây, dù bố mẹ không còn phân biệt đối xử, tôi vẫn tự nhắc nhở mình rằng đó là vì gia đình đã khá giả. 

Số tiền tôi tiêu hiện tại chẳng là gì với họ.

Nhưng sự công bằng đầy ý nghĩa ngày hôm nay đã khiến vết nứt trong lòng tôi dường như thực sự bắt đầu liền lại.

Tôi bảo mẹ:

"Vậy mẹ phải mang loa ra mà phát thanh khắp làng, với mọi người mẹ là một người mẹ công bằng đến nhường nào."

Cái gọi là truyền thống chẳng phải chính là những điều nhiều người cùng dần dần hình thành sao?

Hôm nay con trong làng đi học đã trở thành chuyện bình thường. Nếu những gia đình như nhà tôi ngày càng nhiều, có lẽ chuyện chia đều tài sản cũng sẽ trở thành bình thường.

16.

Sự việc luôn nối tiếp nhau, chưa kịp đến ngày tôi lên đường nhập học, bà nội tôi đã qua đời.

Bác cả khóc lóc đau đớn nhất, bởi từ nay bác ấy chẳng còn cầm 25 đồng tiền công nữa.

Những năm qua, lương của ai cũng tăng, chỉ có nhà bác ấy là không. Bác chúng tôi hai nhà ăn thịt mà nghiến răng tức giận, mắt đỏ ngầu.

Nhưng luận điệu "bất hiếu" giờ đã không còn tác dụng. 

Không đến chuyện mọi người đều ăn cơm nhờ dì tôi, chỉ riêng những người từng bị bác cả đắc tội trong thời gian việc cũng chẳng ai buồn đứng ra giúp.

Chị họ tôi vừa thi đỗ cấp ba, cũng xin phép nghỉ học để về chịu tang. 

Chị đã tròn mười tám tuổi, việc đi học từ nay chị có thể tự mình quyết định, không còn phải e ngại bác cả.

Chị về nhà tuyên bố thẳng thắn, từ nay tiền lương dì tôi cho chị sẽ do chính chị cầm, dùng để tự lo chuyện học hành, sẽ không đưa về cho gia đình thêm một xu nào.

Dân làng bị lời của chị choáng váng, thái độ đối với con trong nhà lại thêm vài phần cải thiện.

Đêm đó, chị hưng phấn đến mức kéo tôi và dì thức trắng để chờ bình minh.

Chị tự tin :

"Dì ơi, số tiền này cháu nhất định sẽ trả lại, không chỉ trả mà còn trả gấp nhiều lần!"

Dì khẽ đáp: "Ừ", rồi chỉ về phía xa xa:

"Thời đại của bà nội con đã qua rồi. Nhìn xem, mặt trời lên sáng biết bao."

Hết.