Năm 1985, tôi ra t.ù.

Bố mặc kệ những lời mắng mỏ của mẹ, đón về nhà.

Trong làng ai cũng là kẻ hoại, không an phận.

Nhưng sau đó, đập mạnh một tờ tiền lớn xuống bàn rồi :

"Nhóc con, đi học đi, lo cho mày."

1

Năm 1985, tôi mười ba tuổi, nhà tôi xảy ra một chuyện lớn: tôi, người từng ngồi tù, đã ra trại.

Khi bố tôi quyết định đón về, cả làng náo loạn cả lên.

Trưởng thôn đến nhà khuyên ông: "Tường Quốc à, làng ta chưa từng có ai ngồi tù. Anh đón ấy về, danh tiếng của làng sẽ bị bôi nhọ mất thôi."

Bà nội từ nhà bác cả mắng nhiếc suốt dọc đường về nhà tôi: "Con đàn bà xui xẻo đó năm xưa dám bỏ trốn để khỏi cưới, đáng lẽ phải chết ở bên ngoài. Anh tài lanh cái gì chứ? Nhà nhiều tiền thì lo mà hiếu thảo với mẹ già này đây, chứ lo chuyện bao đồng tưởng hay ho lắm à?"

Ngay cả mẹ tôi cũng ném đũa xuống bàn, hét lên với bố: "Lâm Tường Quốc, nếu dám đón ấy về, thì tôi sẽ không sống với nữa!"

Chỉ có bí thư thôn lén lút dúi vào tay bố tôi năm đồng: "Con bé Lâm Mai này khổ lắm, trong nhà chỉ có còn nghĩ cho nó. Cầm lấy, đưa nó đi ăn chút gì ngon lành."

Tôi trốn trong bếp, bầu không khí nặng nề trong nhà, không muốn bố đi.

Nhưng ông vẫn mang theo một miếng đậu phụ rồi ra ngoài.

Mẹ vừa khóc vừa càu nhàu thu dọn đồ đạc, kéo em trai tôi, Lâm Nhược, về nhà ngoại.

Trước khi đi, bà tôi : "Mày ở lại trông chừng bố mày. Nếu người đàn bà đó dám ăn dù chỉ một hạt gạo của nhà mình, tao về sẽ tính sổ với mày."

Tôi lí nhí gật đầu, trong lòng hiểu rõ, bà không đưa tôi theo là vì mang hai đứa trẻ về ăn cơm, sắc mặt của mợ cả sẽ càng khó coi hơn.

Trong nhà không có ai, tôi chỉ dám nấu một nồi cháo loãng lót dạ buổi trưa, rồi cầm chổi quét sân đến tận khi trời tối, bố mới dẫn theo một người phụ nữ xa lạ lại có chút quen thuộc trở về.

Đó chính là tôi, Lâm Mai.

Lần cuối cùng nghe thấy tên là hai năm trước, khi có người đến làng báo tin bị đi tù, hỏi nhà có ai muốn vào thăm không.

Cô mặc một chiếc áo sơ mi đỏ rực, mái tóc uốn xoăn vén gọn sau tai, đẹp đến lạ, hoàn toàn khác với dáng vẻ lam lũ, ảm đạm của những thím trong làng.

Thế khuôn mặt lạnh lùng, ánh mắt đầy vẻ khó chịu quét qua một lượt khắp căn nhà, bực bội lẩm bẩm: "Căn nhà tranh rách nát này, ngay cả mái ngói đàng hoàng cũng không có, Lâm Tường Quốc, sống hèn mọn thật đấy."

Mắng xong, tôi hỏi: "Cháu là Tiểu Tuyết à? Mẹ với em trai cháu đâu rồi?"

Bố tôi cũng lên tiếng: "Mau gọi họ ra đi, cháu mua bánh bao nhân thịt đấy, hâm nóng rồi chia nhau ăn đi."

Tôi liếc bố, nhỏ giọng : "Mẹ không có ở nhà, mẹ đưa em trai về bên ngoại rồi."

Mặt bố xụ xuống ngay lập tức, ông ngập ngừng lấy từ trong túi ra một cái bánh bao: "Vậy con hâm một cái ăn đi, còn lại để dành cho em trai, mai bố sẽ đi đón họ."

Cô lập tức rút ra ba cái bánh bao, quắc mắt : "Lâm Tường Quốc, có biết suy nghĩ không đấy? Con bé 13, 14 tuổi, là tuổi ăn tuổi lớn, một cái bánh bao thì no chắc? Bánh bao tôi mua, lấy quyền gì mà quyết định?"

Chỉ vì ba cái bánh bao thịt ấy, tôi bỗng dưng thấy quý mến ngay lập tức.

2

Tôi ngày càng quý mến hơn.

Cô dám ngủ thẳng giấc đến khi mặt trời lên cao, bố tôi cũng không dám gọi, chỉ dặn tôi trông chừng rồi vội vã đi sang nhà ngoại từ sớm.

Sau khi ngủ dậy, câu đầu tiên hỏi tôi là: "Giờ này rồi, sao cháu vẫn chưa đi học?"

Tôi gãi đầu, nhỏ giọng đáp: "Năm ngoái cháu tốt nghiệp tiểu học, mẹ không cho học tiếp nữa."

Cô lại hỏi: "Thế cháu có muốn học tiếp không?"

Tôi lắc đầu: "Cháu học kém lắm, thôi không học nữa. Sang năm cháu sẽ đi phụ hồ ở xưởng gạch cùng với bố."

Học phí một học kỳ cấp hai là năm đồng, bằng nửa tháng lương của bố ở xưởng gạch. Trong làng, con đều không học cấp hai.

Cô không gì thêm, lặng lẽ ăn hết hai cái bánh bao cùng với cháo. Đang ăn dở, bố tôi ủ rũ quay về, phía sau không có mẹ và em trai.

Cô nuốt miếng cuối cùng, lau miệng rồi : "Không về thì thôi, tôi có cách khiến bà ta phải năn nỉ để về."

Sau đó, chỉ vào tôi: "Con bé này mấy ngày tới sẽ theo tôi, tôi muốn dẫn nó ra ngoài."

Bố tôi trừng mắt: "Em vừa mới ra tù, đừng có chuyện nữa, còn định hư con nít à?"

Cô cũng trừng mắt lại: "Anh còn muốn vợ mình quay về không? Nếu muốn thì đừng lắm lời."

Bố tôi muốn. Thế là tôi thành công dẫn tôi đi theo.

Cô chọn từ nhà một cái thúng trống có nắp đậy, rồi dẫn tôi đi một quãng đường rất xa, đến tận bến xe buýt trấn trên.